แชร์

Selective Mutism คืออะไร? เมื่อ “ความเงียบ” ของเด็ก ไม่ได้หมายความว่าไม่กล้าพูด

อัพเดทล่าสุด: 7 พ.ย. 2025
159 ผู้เข้าชม
ในบางครั้งพ่อแม่อาจสงสัยว่า
ทำไมลูกพูดคุยปกติที่บ้าน แต่พอไปโรงเรียนกลับไม่ยอมพูดเลย?
หรือ ทำไมลูกตอบคำถามคุณครูไม่ได้ ทั้งที่ที่บ้านพูดเก่งมาก?

อาการเหล่านี้อาจไม่ใช่แค่ เขินอาย หรือ ขี้กลัว ธรรมดา
แต่อาจเป็นภาวะที่เรียกว่า Selective Mutism (เซเล็กทีฟ มิวทิซึม)  ภาวะที่เด็ก พูดได้ แต่เลือกที่จะไม่พูด ในบางสถานการณ์ หรือกับบางคน

Selective Mutism ไม่ใช่เด็กดื้อ...แต่คือเด็กที่รู้สึกกลัวเกินไปที่จะพูด


สิ่งสำคัญคือ เด็กกลุ่มนี้ ไม่ได้มีปัญหาด้านการพูด
พวกเขาพูดได้ตามปกติเมื่ออยู่ในสภาพแวดล้อมที่ ปลอดภัย เช่น ที่บ้าน กับพ่อแม่หรือพี่น้อง
แต่เมื่ออยู่ในสถานการณ์ที่รู้สึก กดดัน หรือ ถูกคาดหวัง เช่น ห้องเรียน หรืออยู่ต่อหน้าคนแปลกหน้า
เด็กจะรู้สึกวิตกกังวลจนพูดไม่ออก   ราวกับมี ปุ่มปิดเสียง ในใจที่กดเองโดยไม่รู้ตัว

Selective Mutism จึงไม่ใช่เรื่องของความดื้อ หรือไม่ให้ความร่วมมือ
แต่เป็น ภาวะความวิตกกังวล (anxiety-based condition) ที่ทำให้เด็กไม่สามารถเปล่งเสียงพูดออกมาได้ แม้ในใจจะอยากพูดมากแค่ไหนก็ตาม

แล้วภาวะ Selective Mutism เกิดจากอะไรได้บ้าง?

ยังไม่มีสาเหตุเดียวที่แน่ชัด แต่จากการศึกษาพบว่า มักมีหลายปัจจัยร่วมกัน เช่น

  • นิสัยของเด็กเอง: เด็กที่มีบุคลิกขี้อาย ระมัดระวัง หรือไวต่อสิ่งรอบตัวมากเกินไป
  • ความกดดันจากสังคม: สภาพแวดล้อมที่เน้นความคาดหวังสูง เช่น ต้องตอบคำถามให้ถูก ต้องพูดให้เพราะ ต้องไม่ทำให้พ่อแม่ผิดหวัง
  • ประสบการณ์ในอดีต: เคยโดนล้อเวลาออกเสียงผิด เคยพูดแล้วมีคนหัวเราะ หรือรู้สึกอับอายเมื่ออยู่ต่อหน้าคนอื่น
  • ความเครียดแฝง: เด็กบางคนอาจมีภาวะวิตกกังวลทั่วไป (Generalized Anxiety) อยู่ก่อนแล้ว ซึ่งทำให้เกิด Selective Mutism ได้ง่ายขึ้น

Selective Mutism ต่างจาก ขี้อาย ธรรมดายังไง?

เด็กขี้อายมักจะ พูดช้า หรือ พูดเบา ในสถานการณ์ใหม่ ๆ
แต่สุดท้ายจะค่อย ๆ เปิดใจ พูดได้มากขึ้นเมื่อคุ้นเคย

ส่วนเด็กที่มี Selective Mutism นั้น พูดไม่ได้เลย แม้จะรู้จักสถานที่หรือคนคนนั้นดี
ในบางกรณี เด็กอาจขยับปากแต่ไม่มีเสียง หรือสื่อสารด้วยการพยักหน้า เขียน หรือทำท่าทางแทน  พูดง่าย ๆ คือ ความเงียบของเขาไม่ใช่ความตั้งใจ แต่เป็นผลจากความวิตกกังวลที่เกินควบคุม

Selective Mutism มีผลต่อพัฒนาการไหม?

หากไม่ได้รับการเข้าใจและช่วยเหลืออย่างเหมาะสม ภาวะนี้อาจกระทบต่อหลายด้าน เช่น

  • การเข้าสังคม (เด็กอาจแยกตัว เพราะกลัวการสื่อสาร)
  • การเรียนรู้ (เพราะไม่กล้าถาม ไม่กล้าตอบ)
  • ความมั่นใจในตัวเอง (อาจรู้สึกว่าตัวเอง แปลก หรือ ไม่กล้าเท่าคนอื่น)

แต่ข่าวดีคือ Selective Mutism สามารถช่วยให้ดีขึ้นได้
เมื่อได้รับการส่งเสริมจากผู้ใหญ่ที่เข้าใจ และการดูแลจากผู้เชี่ยวชาญ เช่น นักกิจกรรมบำบัด นักจิตวิทยา หรือครูเฉพาะทางด้านพัฒนาการเด็ก

พ่อแม่ช่วยลูกได้อย่างไร ถ้าสงสัยว่าอาจมีภาวะนี้

อย่าบังคับให้พูดทันที  การกดดันจะยิ่งทำให้ลูกเครียด

  • สร้างบรรยากาศที่อบอุ่นและปลอดภัย  เช่น ให้ลูกอยู่กับเพื่อนที่คุ้นเคยก่อน แล้วค่อยเพิ่มจำนวนคนทีละน้อย
  • ใช้การเล่นเป็นสื่อกลาง  เด็กจะรู้สึกผ่อนคลายมากกว่า เช่น เล่นบทบาทสมมติ เล่นขายของ หรือเล่นละครหุ่น
  • ชื่นชมในทุกความพยายาม  แม้ลูกจะออกเสียงเพียงคำเดียว ก็ถือเป็นความก้าวหน้า
  • ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการเด็ก  เพื่อประเมินอย่างถูกต้องและวางแผนการช่วยเหลือที่เหมาะสม

Kids Plus เข้าใจและพร้อมอยู่ข้างเด็กทุกคนที่มี Selective Mutism

Kids Plus เราเข้าใจว่า ความเงียบ ของเด็กบางคนไม่ใช่ปัญหา แต่คือ เสียงของความกลัว ที่ยังต้องการความเข้าใจ ทีมผู้เชี่ยวชาญของเราพร้อมช่วยพ่อแม่ประเมินพัฒนาการ พูดคุย และวางแผนการส่งเสริมเฉพาะทาง เพื่อให้ลูกค่อย ๆ กล้าแสดงออก และสื่อสารได้อย่างมั่นใจอีกครั้ง

บทความที่เกี่ยวข้อง
เลี้ยงลูกอย่างสร้างสรรค์ คือพื้นฐานสำคัญของการเติบโตในยุคที่โลกเปลี่ยนเร็วยิ่งกว่าเดิม
เลี้ยงลูกอย่างสร้างสรรค์ คือหัวใจสำคัญของพ่อแม่ยุคใหม่ที่ต้องดูแลลูกให้สอดคล้องกับสังคมที่เปลี่ยนไป พร้อมสนับสนุนพัฒนาการอย่างถูกจุด เพื่อให้เด็กเติบโตอย่างมั่นใจและพร้อมเรียนรู้โลกใบจริง
12 ธ.ค. 2025
“กิจกรรมบำบัดสำหรับเด็ก” คืออะไร? ทำความเข้าใจ เมื่อการเล่นคือส่วนหนึ่งของการเติบโต
กิจกรรมบำบัดสำหรับเด็กเป็นโอกาสให้เด็กได้ฝึกสมอง ร่างกาย และอารมณ์ ผ่านกิจกรรมสนุก ๆ ที่ออกแบบเฉพาะสำหรับวัย เสริมพัฒนาการและเพิ่มความมั่นใจให้เด็กเติบโตอย่างเข้าใจ
12 ธ.ค. 2025
KidsPlus กับ 23 ปีที่ตั้งใจดูแลพัฒนาการเด็กไทยอย่างเข้าใจ
ตลอด 23 ปีที่ผ่านมา KidsPlus ได้มีโอกาสดูแลเด็กไทยนับให้เติบโตอย่างมั่นใจ ผ่านการพัฒนาอย่างเข้าใจ ตั้งแต่ทักษะชีวิต การเข้าสังคม ไปจนถึงการเตรียมพร้อมสู่โรงเรียน และเรายังคงมุ่งมั่นตั้งใจสานต่อคุณภาพที่ดีที่สุดเพื่ออนาคตของเด็กทุกคน
5 ธ.ค. 2025
icon-messenger
เว็บไซต์นี้มีการใช้งานคุกกี้ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและประสบการณ์ที่ดีในการใช้งานเว็บไซต์ของท่าน ท่านสามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และ นโยบายคุกกี้
เปรียบเทียบสินค้า
0/4
ลบทั้งหมด
เปรียบเทียบ