ทักษะสมอง EF คืออะไร ?

ทักษะสมอง EF หรือ Executive Functions คือชุดทักษะของสมองส่วนหน้า ที่มีหน้าที่และกระบวนการสำคัญในการให้มนุษย์ รู้จักระบบคิดก่อนทำ และสามารถควบคุมตนเองได้ในเหตุการณ์และบริบทต่าง ๆ โดยทักษะสมอง EF ไม่ใช่เรื่องใหม่ในวงการพัฒนาการเด็ก แต่กลับเป็นสิ่งที่หลายครอบครัวอาจไม่รู้ว่ากำลัง ขาด อยู่ ทักษะสมอง EF เป็นทักษะสำคัญที่ช่วยให้เด็กมีพัฒนาการสมวัย เรียนรู้ได้ดีขึ้น และปรับตัวกับสังคมรอบตัวได้อย่างสมวัย 

 

ทักษะสมอง EF มีความสำคัญอย่างไรกับลูกน้อย

หากลูกน้อยไม่มี ทักษะสมอง EF  ที่ดีพอ เด็ก ๆนั้น อาจขาดทักษะการจัดการกับอารมณ์ตัวเองไม่ได้ วางแผนไม่เป็น ไม่สามารถจดจ่อกับงานหรือสิ่งใดได้นานในอนาคต  สิ่งเหล่านี้ไม่ใช่แค่เรื่อง ความดื้อ หรือ ไม่ตั้งใจ แต่คือ สิ่งที่หลายครอบครัวเจอโดยไม่รู้ตัว เด็กที่ไม่มีทักษะสมอง EF มักจะเติบโตอย่างมีอุปสรรค ทั้งด้านการเรียนรู้ การเข้าสังคม และอารมณ์ พ่อแม่จึงควรกลับมาใส่ใจเวลาที่มีกับลูกอย่างจริงจัง ให้ทุกมิติที่ได้ใช้เวลาด้วยกันเป็นเวลาคุณภาพ สามารถสร้างศักยภาพในอนาคตได้

 

ทักษะสมอง EF เป็นเรื่องที่หลายคนมองข้าม

ในขณะที่เรามักพูดถึง พัฒนาการเด็ก ในแง่ของร่างกาย หรือภาษา ทักษะสมอง EF มักจะกลายเป็นสิ่งที่ถูกมองข้าม  ซึ่งนั่นหมายถึงเราอาจจะกำลังมองข้าม หัวใจของพฤติกรรมเด็กในชีวิตประจำวัน หากไม่มีทักษะสมอง EF เด็กอาจดู มีพัฒนาการช้า ควบคุมไม่ได้ หรือ ไม่มีวินัยและระเบียบ ทั้งที่จริงแล้วเขาอาจแค่ขาดเครื่องมือในการกระตุ้นกระบวนการคิด เพื่อรับมือกับสถานการณ์รอบตัว ที่จะกลายเป็น Mindset ในอนาคต

 

ทักษะสมอง EF สามารถสร้างได้ เริ่มจากที่บ้าน

เพราะการพัฒนาทักษะสมอง EF ไม่ต้องเริ่มที่โรงเรียนเสมอไป เพราะหัวใจสำคัญนั้นคือการมีกิจกรรมที่กระตุ้น เด็ก ๆ ได้ ดังนั้น คุณพ่อคุณแม่ผู้อ่าน สามารถเป็น คุณครูคนแรก ที่ช่วยฝึกทักษะสมอง EF นี้ให้ลูกผ่านกิจกรรมง่าย ๆ เช่น เล่นเกมวางแผน ทำงานบ้านร่วมกัน หรือแม้แต่การฝึกให้รู้จักกับการรอคอย ในหลายกรณี เด็กที่มีภาวะ สมาธิสั้น พัฒนาการช้า ล้วนแต่อาจยังไม่เคยได้รับการฝึกทักษะสมอง EF อย่างเหมาะสมและถูกจุด การเริ่มต้นจากบ้านจึงสำคัญมาก ซึ่งหากมีการสนับสนุนอย่างเต็มที่ จะทำให้เราหลีกเลี่ยงปัญหาที่จะตามมาในอนาคตได้ โดยหากในกรณีที่เด็กอาจจะมีปัญหา หรือคุณพ่อคุณแม่ไม่มีเวลาจริง ๆ การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญอาจจะเป็นทางออกเช่นกัน 

 

สัญญาณว่าลูกน้อยขาด ทักษะสมอง EF

หากคุณพ่อคุณแม่เริ่มรู้สึกว่าลูกมีพฤติกรรมบางอย่างที่ ควบคุมไม่ได้ และเกิดขึ้นซ้ำบ่อย ๆลองเช็กสัญญาณเหล่านี้ ซึ่งอาจบอกว่าเขากำลังต้องการการพัฒนา ทักษะสมอง EF อย่างจริงจัง

 

1. ขาดความยับยั้งชั่งใจ แม้เป็นเรื่องที่ควรรอคอย

เช่น ไม่สามารถรอของเล่น รออาหาร หรือหยุดการกระทำเมื่อถูกบอกให้หยุด พฤติกรรมแบบนี้มักเกี่ยวกับการยั้งคิด ซึ่งเป็นหนึ่งใน ทักษะสมอง EF ที่ควรเสริม

 

2. มีปัญหาด้านการวางแผนอะไรง่าย ๆ

เช่น ไม่สามารถจัดลำดับกิจกรรมในแต่ละวันได้ หรือวางแผนทำการบ้านง่าย ๆ แล้วทำหลงลืม เด็กอาจไม่รู้ว่าต้องเริ่มตรงไหนก่อนหลัง และอาจทำให้ดูเหมือน ไม่ตั้งใจ เพราะขาดการกระตุ้น ทักษะสมอง EF

3. ระเบิดอารมณ์โกรธรุนแรงได้ง่าย

แม้จะเป็นเรื่องเล็กน้อย เด็กบางคนก็อาจระเบิดอารมณ์อย่างควบคุมไม่ได้ นี่คืออีกสัญญาณหนึ่งของการขาด ทักษะสมอง EF ซึ่งมักพบในเด็กที่อาจจะส่งผลให้เกิดภาวะ เด็กสมาธิสั้นร่วมด้วย  โดยเด็กนั้นอาจเพียงยังไม่ได้รับการฝึกฝนด้านการควบคุมตนเอง การพัฒนาเสริมทักษะสมอง EF จึงเป็นทางออกที่สำคัญ

 

ทักษะสมอง EF มีความสำคัญ การสนับสนุนลูกน้อย ต้องเริ่มต้นตั้งแต่วัย 2 ขวบ

ช่วงวัย 2-5 ขวบเป็น ช่วงสำคัญ ของการพัฒนา ทักษะสมอง EF  เพราะในช่วงนี้ เด็ก ๆมีความยืดหยุ่นสูง พร้อมรับการฝึกฝนอย่างเป็นธรรมชาติ หากมีการฝึกฝนและให้คำแนะนำอย่างถูกต้อง  เด็กในวัยนี้จึงควรได้รับกิจกรรมที่กระตุ้นให้เขาได้คิด แก้ปัญหา ควบคุมตัวเอง และจัดการความคิดในหัวได้อย่างมีระบบ อันจะเป็นการต่อยอดที่มากกว่าคำว่า เติบโตอย่างสมวัย ให้เป็นก้าวไกลได้ในศักยภาพของตัวลูกน้อย

พัฒนา ทักษะสมอง EF กับ Kids Plus โดยโปรแกรมที่ออกแบบมาเพื่อลูกน้อย

Kids Plus เข้าใจธรรมชาติของเด็กแต่ละวัย ด้วยประสบการณ์ถึง 22 ปี จึงมีการออกแบบโปรแกรมการเรียนรู้ ที่ครอบคลุมทั้งการ ประเมินพัฒนาการ, การกระตุ้นพัฒนาการ, การฝึกฝน ทักษะสมอง EF
ผ่านกิจกรรมเฉพาะด้าน เช่น เกมพัฒนาสมอง การเล่นให้เกิดการเรียนรู้ และการมีส่วนร่วมของเด็กในกิจกรรมต่าง ๆ ที่สนุกสนานแต่เกิดการเสริมสร้างพัฒนาการที่ดี Kids plusมีทีมผู้เชี่ยวชาญที่พร้อมดูแลลูกน้อยในแบบที่ไม่ใช่แค่การเรียนรู้ แต่คือการเสริมทักษะชีวิต ทักษะสมอง EF ที่จะติดตัวเขาไปตลอดทั้งวัยเรียนและวัยผู้ใหญ่