ภาวะสมาธิสั้นในเด็กคืออะไร ? ทำไมพ่อแม่จึงควรใส่ใจลูกน้อย

ต้องยอมรับว่าการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วของสิ่งแวดล้อมและเทคโนโลยี ทำให้เด็กได้รับสื่อสิ่งเร้าที่มากมาย ร่วมกับพื้นที่ในการปล่อยปลดพลังงานของเด็กมีจำกัด ทำให้ผู้ปกครองเริ่มสงสัยว่าลูกเรากำลังเสี่ยงเข้าข่าย เด็กสมาธิสั้นหรือไม่ และจริงๆ แล้ว เด็กสมาธิสั้นเกิดจากอะไร

ภาวะสมาธิสั้นในเด็ก (Attention Deficit Hyperactivity Disorder: ADHD) คือ กลุ่มภาวะที่เด็กมีความยากลำบากในการควบคุมสมาธิ อารมณ์ และพฤติกรรม มักพลังงานเยอะ ไม่นิ่ง วอกแวกง่าย เหม่อลอย รีบร้อน ไม่รอบคอบ ซึ่งพฤติกรรมดังกล่าวส่งผลกระทบต่อสมาธิการเรียนรู้ การเล่นกับเพื่อน การทำกิจวัตรประจำวันด้วยตัวเองให้สำเร็จ ซึ่งสาเหตุอาจเกิดจากการทำงานของสมองส่วนหน้า พันธุกรรม และสิ่งแวดล้อม 

ในปัจจุบันมีการป้องกันภาวะสมาธิสั้นในเด็กอย่างไรบ้าง

ในปัจจุบันมีการป้องกันภาวะสมาธิสั้นในเด็ก โดยผ่านการจัดสิ่งแวดล้อมการเลี้ยงดูที่บ้านให้เอื้อกับการส่งเสริมสมาธิของเด็ก เช่น ลดการดูจอที่ไม่เกิดประโยชน์ การมีเวลาให้กับลูกๆ มีการสื่อสารอยู่ด้วยกันเสมอ ซึ่งกิจกรรมเหล่านี้ล้วนเป็นเสาหลักของการสร้างพัฒนาการและสมาธิให้กับลูกน้อย

ภาวะสมาธิสั้นในเด็กสามารถเกิดขึ้นได้กับเด็กทุกคน

ด้วยการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของสังคม เทคโนโลยี สิ่งแวดล้อม ทำให้เด็กมีโอกาสในการเคลื่อนไหวตามวัยน้อยลง ลักษณะการเล่นที่เคยวิ่งเล่นกับเพื่อน ปั่นจักรยาน ปีนป่าย ถูกแทนที่ด้วยการเล่นเกมผ่านเทคโนโลยี เวลาการทำกิจกรรมกับครอบครัวน้อยลง เทคโนโลยีรวดเร็วขึ้นโอกาสในการฝึกฝนการรอคอยน้อยลง จากการเปลี่ยนแปลงที่มากมายทำให้เด็กในยุคปัจจุบันมีความเสี่ยงมากขึ้นที่จะมีภาวะสมาธิสั้น

จะรู้ได้อย่างไรว่าลูกกำลังเสี่ยงภาวะสมาธิสั้นในเด็ก

การสังเกตพฤติกรรมลูกน้อยแบบไม่จับผิด เป็นการเฝ้าดูว่าลูกน้อยของเรามีพัฒนาการเด็กที่สมวัยหรือไม่ สำหรับภาวะสมาธิสั้นในเด็ก ลองมาสังเกตเพิ่มเติมกันว่า ลูกน้อยของเรามีพฤติกรรมที่อาจกำลังเสี่ยงภาวะสมาธิสั้นในเด็กไหม

1. มือไว ใจเร็ว ควบคุมยาก ไม่ฟังแม้คำสั่งง่าย ๆ

ลองสังเกตลูกน้อยว่า เวลาเล่นของเล่นดูรีบร้อนเกินไปหรือไม่ การหยิบจับของอะไรไม่ค่อยระมัดระวัง บางครั้งดูควบคุมยากโดยเฉพาะเมื่ออยู่ในสิ่งแวดล้อมที่มีคนเยอะ เช่น ห้างสรรพสินค้า ร้านอาหาร การเข้าใจภาษาดีแต่บางครั้งดูไม่ค่อยฟังคำสั่ง ไม่ค่อยทำตามสั่งทั้งที่เป็นคำสั่งง่ายๆ  

2. พลังเหลือล้น เล่นซนได้ทั้งวัน และเล่นแรงเกินไปในบางที

เป็นไหมที่ลูกน้อยของเราเหมือนถูกชาร์จแบตเต็มอยู่ตลอดเวลา พลังงานเยอะ สามารถวิ่งเล่นหรือเคลื่อนไหวได้โดยไม่เหน็ดเหนื่อย แต่พอแบตหมดก็พล็อยหลับสลบไปเลย ซึ่งเด็กบางครั้งจะมาพร้อมกับการนอนกลางวันยาก ถ้าไม่เหนื่อยจริงจะหลับยากมาก หรือในเด็กบางคนจะกะแรงในการเล่นไม่เก่ง มักใช้แรงเยอะในการทำกิจกรรม เล่นแรง ชอบกระแทกตัว ชอบชน เล่นแรงจนเกินไป

3. ชอบอะไร เล่นอะไร ดูเหมือนชอบมากแต่สักพักก็เบื่อ

ขี้เบื่อ เปลี่ยนของเล่นบ่อยทั้งที่ของเล่นเดิมยังเล่นได้ไม่นานหรือยังเล่นไม่เสร็จ การที่เด็กเล่นอะไรได้ไม่นาน เปลี่ยนบ่อย สามารถบ่งชี้ได้ว่าช่วงความสนใจของเด็กคนนั้นไม่นาน อาจเข้าข่ายสมาธิสั้นได้ ซึ่งเราควรช่วยฝึกให้เด็ก หยิบของเล่นมาทีละชิ้น พอเล่นเสร็จก็ไปเปลี่ยนอันใหม่ แทนการเทกองของเล่นให้เด็กเล่นทีเดียว

4. ฟังพ่อแม่ได้ไม่ถึงนาที แต่จำเนื้อเพลงโฆษณาได้ทั้งเพลง

อันนี้เป็นอีกพฤติกรรมหนึ่งซึ่งเป็นการแสดงให้เห็นว่าเด็กเลือกที่จะสนใจ สมาธิของเด็กจะยาวนานหรือไม่ ความสนใจและความชื่นชอบก็เป็นปัจจัยหนึ่ง ดังนั้นถ้าเด็กเลือกที่จะจดจ่อเฉพาะกับสิ่งที่สนใจ มีสมาธิในการฟังเรียนรู้เฉพาะที่สนใจ อาจขัดขวางต่อการเรียนรู้อย่างรอบด้านได้ 

ภาวะสมาธิสั้นในเด็ก ปัญหาของยุคใหม่ที่พ่อแม่ไม่ควรมองข้าม

พ่อแม่ยุคใหม่มักให้ความสำคัญกับพัฒนาการของลูกน้อย จึงมีการสังเกตและติดตามข่าวสารเนื้อหาความรู้ในเชิงวิชาการเกี่ยวกับพัฒนาการเด็กอย่างต่อเนื่อง หนึ่งในเรื่องที่พ่อแม่ให้ความสำคัญคือเรื่อง สมาธิสั้น ซึ่งเป็นปัญหาที่พ่อแม่ไม่เคยมองข้ามอยู่แล้ว ดังนั้นเมื่อเริ่มสังเกตแล้วสงสัย ไม่ควรเก็บความกังวลไว้กับตัวเอง สามารถปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เพราะปัญหานั้นจะได้รับการแก้ไขได้อย่างทันท่วงที   

ติดต่อ Kids Plus หากมีความกังวลใจ เพราะเราเข้าใจปัญหาภาวะสมาธิสั้นในเด็ก พร้อมทั้งยังมีทีมงานที่พร้อมดูแลอย่างตรงจุด

Kids Plus เราเข้าใจปัญหาภาวะสมาธิสั้นในเด็ก หากผู้ปกครองมีความกังวลใจ สามารถติดต่อสาขาใกล้บ้าน เพื่อปรึกษาและวางแผนการการส่งเสริมให้ตรงจุด ทาง Kids Plus มีนักกิจกรรมบำบัดที่เชี่ยวชาญสามารถประเมินและแนะนำแนวทางการส่งเสริมให้เหมาะสมกับเด็กแต่ละคน